fragmanlar
Fragman Numaraları Diels/Kranz’a göre

Fr. 2. Sextus Empiricus, Matematikçilere Karşı. VII 133.
Öyleyse kişi evrenseli, e.d. ortak olanı izlemelidir, çünkü ortak olan [Logos] evrenseldir. Ama Logos'un evrensel olmasına karşın, insanlar sanki kendi özel bir bilgileri varmış gibi yaşarlar.

Fr. 3. Plutark, De exil. 604 A.
Güneş insan ayağı kadar geniştir.

Fr. 4. Albertus Magnos, Bitkiler Üzerine., VI 104.
Eğer mutluluk bedenin hazlarında yatıyor olsaydı, yiyecek burçak bulduklarında sığırlara mutlu derdik.

Fr. 5. Theosophia 68, s. 184-5. Erbse; Origenes, C. Cels., VVII 62
Boşuna kendilerini kan ile arındırırlar kan ile kirlendikten sonra, sanki çamura bulaşan biri onu çamurla yıkarmış gibi. Eğer biri onu böyle davranırken görseydi deli sayılırdı.

Fr. 6. Aristoteles, Meteor. B 2, 355a.
Güneş, der Herakleitos, yalnızca her gün yeni olmakla kalmaz, ama sürekli olarak yenidir.

Fr. 7. Aristoteles, Duyular ve Nesneleri Üzerine, 443a22-25.
Eğer herşey duman olsaydı, burun onları her zaman ayırdedebilirdi.

Fr. 8. Aristoteles, Nik. Eth. Q 2, 1155b 4 vs.
Aykırılar uyuşur ve aykırılardan en güzel uyum doğar.

Fr. 9. Aristoteles, Nik. Eth. K 5, 1176a 7 vs.
Eşekler altın yerine samanı seçerlerdi.

Fr. 10. Yalancı-Aristoteles, Mund. 5, 396b 20 vs.
Bileşimler: Bütünler ve Bütün olmayanlar, Uyuşarak-ayrılanlar, Uyuşan-uyumsuzlar; böylece herşeyden bir ve birden herşey.

Fr. 11. Yalancı-Aristoteles, Mund. 5, 396b 20 vs.
Yerde sürünen her dirimli varlık kamçıyla güdülür.

Fr. 12. Arios Didimos, fr. 39 Diels; Kleanthes SVFI, fr. 519.
Aynı ırmağa girenlerin üzerinden hep yeni sular akar. Ruhlar da böyledir. Nemli olandan buharlaşırlar.

Fr. 13. İskenderiyeli Klemens, Strom. I 1, 2.
Domuzlar çamurda kendilerini temiz suda hissederler.

Fr. 14. Klemens, Protr. 22, 2.
Kimlere peygamberlik etti Efesli Herakleitos? Gece dolaşanlara, Magilere [büyücülere], Bakhelere, Menedlere, Mistlere ölümden sonraki şeylerle gözdağı verdi, Ateşin peygamberliğini yaptı. Çünkü insanlar arasında geçeril olan gizemler kutsal olmayan gizemlerdir.

Fr. 15. Klemens, Protr. 34, 5.
Eğer ayıp yerleri [phallus] için ilahiler söylemeleri ve geçit törenleri yapmaları Dionisos uğruna olmasaydı, çok utanmazca davranıyor olurlardı. Ama Hades ve Dionisios aynıdır ve onların onuruna çıldırır ve Bakhüs ayinlerini kutlarlar.

Fr. 16. İskenderiyeli Klemens. Paed. II 99,5.
Biri hiç batmayandan nasıl gizleyebilir kendini?

Fr.17. Klemens, Strom. II 8, 1.
Pek çokları karşılaştıkları şeyleri anlamazlar, ne de bunlar onlara açıklandığında onları öğrenirler; ama kendilerine öğrenmiş gibi görünürler.

Fr. 18. Klemens, Strom. II 17,4.
Beklenmeyeni beklemezsen onu ortaya çıkaramazsın, çünkü izine düşülemezdir ve ulaşılmaz kalır.

Fr. 19. Klemens, Strom. II 14, 1.
İnançsızlıklarından bir bölümünü kınayarak, Herakleitos şöyler der: Ne dinlemeyi bilirler, ne de konuşmayı.

Fr. 20. Klemens, Strom. II 14, 1.
Doğmuş olmakla, yaşamayı ve yazgılarına erişmeyi dilerler ve arkada yazgıları için doğmuş çocuklar bırakırlar.

Fr. 21. Klemens, Strom. III 2, 1.
Ölüm uyanıkken, uyku uyurken gördüğümüzdür.

Fr. 22. Aristoteles, Eud., eth. H 1, 1235a 26 vs.
Altın arayanlar çok fazla toprak kazarlar ve çok az bulurlar.

Fr. 23. İskenderiyeli Klement, Strom. IV 10,1.
Eğer bu şeyler [haksız olanlar] varolmasaydı, [insanlar] Hakkın [Dike] adını bilmezlerd

Fr. 24. İskenderiyeli Klemens, Strom. V 59,5.
Tanrılar ve insanlar savaşta ölenleri onurlandırırlar.

Fr. 25. İskenderiyeli Klemens, Strom. V 49, 3.
Büyük yazgılar büyük paylar kazanırlar.
["yazgılar": Alm. çevirilerde Todeslose; İng. çev.: fates.]

Fr. 27.
İnsanlar ölünce onları beklemedikleri ya da düşünmedikleri şey bekler.

Fr. 28. Klemens, Strom. V 9,3.
En ünlülerinin bilgisi sanıdan başka birşey değildir. Ama Dike [Türe tanrıçası] yalanları uyduranları ve onlara tanıklık edenleri mahkum edecektir.

Fr. 29.
En iyiler herşeyden tek bir şey için vazgeçerler. ... Ama insanların çoğu kendilerini sığır gibi beslerler.

Fr. 31.
Yeryüzü ... ölçüsünü yeryüzü olmadan önce varolan aynı oranda [logos] bulur.

Fr. 32. İskenderiyeli Klemens, Strom. V 115,1
Biricik ve tek bilge Zeus adıyla anılmaya hem istekli hem de isteksizdir.

Fr. 33. ??
Birin öğüdüne boyun eğmek yasadır.

Fr. 34. Klemens, Strom. V 115, 3.
Aptallar, dinledikleri zaman sağır gibidirler. Söz onları betimler: Bulunmalarına karşın yokturlar.

Fr. 35. Klemens, Strom V 140,6
Felsefeciler olan insanlar gerçekten de birçok şeyin araştırmacısı (historaV) olmalıdırlar.

Fr. 36. ??
Su olmak ruhlara ölüm, toprak olmak suya ölümdür, ama topraktan su ve sudan ruh gelir.

Fr. 39. ??
Geri kalanından daha değerli (logos) olan Bias ......

Fr. 40. Diogenes Laertius, IX 1.
Çok öğrenme (polymathy) anlamayı öğretmez, yoksa onu Hesiod ve Pisagoras’a ve ayrıca Xenofanes ve Hekataeus’a da öğretirdi.

Fr. 41. Diogenes Laertius, IX 1.
Salt bir bilgelik vardır: tüm şeyleri tüm şeylerin içinden süren Düşünceyi bilmek.

Fr. 42. Diogenes Laertius, IX 1.
[Herakleitos dedi ki] Homeros yarışmalardan atılmayı ve dayağı hak etti, tıpkı Arkhilokhus gibi.

Fr. 43. Diogenes Laertius, IX 2.
Arsızlık [hybris] kundakçılıktan daha da çabuk söndürülmelidir.

Fr. 44. Diogenes Laertius, IX 2.
İnsanlar yasaları için kent duvarları için olduğu gibi savaşmalıdır

Fr. 45. Diogenes Laertius, IX 7.
Düşünülebilir her yolu izlesen bile ruhun sınırlarını bulamazsın: Açıklaması öylesine derindir.

Fr. 46.

Fr. 47. Diogenes Laertius, IX 73.
En önemli şeyler üzerine gelişigüzel yargılarda bulunmamalıyız.

Fr. 48. Etym. magn. bioV girişi, S. 198 Gaisford.
Yayın adı Yaşam [bios], edimi ölümdür.

Fr. 49. Theodoros Prodromos, Ep. 1, Migne PG 133, s. 1240 A.
Benim için tek bir insan, eğer en iyisi ise, on bin insan denli değerlidir.

Fr. 50.
Beni değil ama Logos'u dinleyerek tüm şeylerin bir olduğunda anlaşmak bilgecedir.

Fr. 51. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 9, 5.
Kendinden ayrı olanın nasıl kendisi ile anlaştığını kavramazlar — bir uyum ki yay ve lirde olduğu gibi hep geriye döner [ya da: ayrılmak için çekilirken biraraya çekilir].

Fr. 52. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 9, 4.
Bengi yaşam oyun oynayan, damataştlarını süren bir çocuktur; krallık bir çocuğa aittir.

Fr. 53. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 9, 4.
Savaş herşeyin babası, herşeyin kralıdır, çünkü kimilerini tanrı gibi gösterirken, başkalarını ise insan gibi gösterir, ve kimilerini köleler yaparken başkalarını özgür kılar.

Fr. 54. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 9, 2.
Görünmeyen uyum [harmonia] görünenden daha güçlüdür.

Fr. 55. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 9, 5.
Görülen, işitilen ve öğrenilen şeyler — özellikle bunlara değer veririm.

Fr. 56. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 9, 6.
İnsanlar görünürde olan üzerine bilgilerinde Homeros ile aynı yolda aldandılar — Homeros ki Yunanlıların en bilgesi idi. Çünkü bitlerini temizleyen çocuklar şu sözleriyle onu aldattılar: ‘Görüp yakaladığımızı arkada bırakıp görmeyip yakalayamadığımızı üzerimizde taşırız.’

Fr. 57. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 10, 2.
İnsanların çoğunun öğretmeni Hesiod'dur. Çok şey bildiği kanısındadırlar — bir insan ki geceyi ve gündüzü anlayamadı. Çünkü birdirler.

Fr. 59. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 10, 4.
Yün-taraklarının yolu doğru ve eğridir, [ ... ], der, bir ve aynıdır.
[Söz konusu baskı aleti doğru ve eğridir çünkü daire çizerek yükselir.]

Yazının izi doğru ve eğridir.
[Bir kalemin doğru satırı izleyerek eğri harfler çizerken devimi.]

Fr. 60. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 10, 4.
Yukarıya ve aşağıya yol bir ve aynıdır.

Fr. 61. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 10, 5.
Deniz en temiz ve aynı zamanda en kirli sudur. Balıklar için içilebilir ve yaşam verici iken, insanlar için içilemez ve öldürücüdür.

Fr. 62. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 10, 6.
Ölümsüz iken ölümlü, ölümlü iken ölümsüzdürler: Birbirlerinin ölümünde yaşar, yaşamlarında ölürler

Almaşık çeviriler:
2) : Ölümlerini yaşar, yaşamlarını ölürler.
3) : Ölümlülerin yaşamı ölümsüzler için ölüm, ölümsüzlerin ölümü ölümlüler için yaşamdır.

Fr. 63. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 10, 6.
[Ölüm] uykusundan kalktıkları ve yaşayanların ve ölümlülerin uyanık bekçileri oldukları söylenir.

Fr. 64. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 10, 7.
Tüm şeyleri yıldırım sürer.

Fr. 65.

Fr. 66.
Çünkü ateş, der, gelecek ve tüm şeyleri yargılayacak ve mahkum edecektir.

Fr. 67. Hippolitos, Tüm Heretikliğin Çürütülmesi, IX 10, 8.
Tanrı gece ve gündüzdür, kış ve yazdır, savaş ve barıştır, doyma ve açlıktır [tüm karşıtlar: ve anlam budur]. Ama değişir, tıpkı parfümlerle karıştırıldığında adını her birinin kokusundan alan <ateş> gibi.
[Parantez içindeki parça Hippolutos'a ait; "ateş" Diels tarafından elyazmasında eksik olan adı karşılamak üzere öneriliyor.]

Fr. 69. Iamblikhos, Mys. V 15.

Fr. 70. Iamblikhos, De an. ap. Stob. II, s. 6, 10 vs.
Herakleitos insanların sanılarını "çocukların oyuncakları" olarak yargıladı.

Fr. 71 - 74. Marcus Aurelius, Meditasyonlar IV 46.
Herakleitos'un toprağın ölümü su olmaktır, ve suyun ölümü hava ve havanın ateş olmaktır ve tersi görüşünü her zaman anımsa. Yolun nereye götürdüğünü unutan insanı da anımsa [Fr. 71]; ve çoğunlukla kendisinde ayrılmadıkları şey — evreni yöneten Logos — ile anlaşmazlık içinde olduklarını ve her gün kendisiyle karşılaştıkları şeyin onlara yabancı göründüğünü; [Fr. 72] ve uykuda olanlar gibi davranmamız ve konuşmamamız gerektiğini [Fr. 73] — çünkü o zaman da davrandığımızı ve konuştuğumuzu sanırız; ve anamızın-babamızın çocukları gibi [Fr. 74] — e.d., gündelik dilde anlatırsak, yetiştirildiğimiz yolda davranmamalıyız.

Fr. 75. Marcus Aurelius VI 42.
Herakleitos der ki, "uyuyanlar bile çalışanlardır ve dünyada olmakta olana katılanlardır."

Fr. 76. Markus Aurelius IV 46.
Ateş havanın ölümünü yaşar, ve hava ateşin ölümünü yaşar; su toprağın ölümünü yaşar, ve toprak suyun ölümünü yaşar.

Fr. 77. Porfiri, Antr. 10; Numenios, Places, fr. 30.
Nemli olmak ruhlar için ölüm değil ama hazdır.

Fr. 78.
İnsan doğasının hiçbir bilgisi yoktur, ama tanrısal doğanın vardır.

Fr. 79.
İnsan bir tanrının gözünde bebektir, tıpkı bir insanın gözünde bir bebeğin olduğu gibi.

Fr. 80. Kelsos ap. Orig., C. Cels. VI 42.
Bilinmelidir ki savaş ortaktır, ve türe çekişme, ve tüm şeyler çekişme ve zorunluk yoluyla ortaya çıkarlar.

Fr. 83.
Tanrı ile karşılaştırıldığında, insanların en bilgesi bilgelik, güzellik ve başka herşeyde bir maymun gibi görünecekir.

Fr. 84a ve b. Plotinos, Enneadlar IV 8, 1.
Değişirken dingindir.
Yorgunluk aynı şey için çabalamak ve ona boyun eğmektir.

Fr. 85. Plutark, Öfkenin Denetlenmesi, 457D.
Kötüler iyileri yenmişlerdir, ama ruhunuzda öfke üzerine bir anıt dikmek, ki Herakleitos bununla savaşmanın güç olduğunu söyler, çünkü
Ne isterse, ruhuyla satın alır
— bu büyük ve utku kazanan bir gücün göstergesidir.

Fr. 86. Plutark, Cor. 38.

Fr. 87. Plutark, De aud. 41 A.
Bir aptal her söylenti [logos] tarafından heyecanlandırılır.

Fr. 88. Yalancı Plutark, Cons. ad Apoll. 106 E.
Diri ve ölü aynıdır, ve uyanıklık ve uyku, ve genç ve yaşlı; çünkü bu şeyler değiştiklerinde onlardır, ve onlar bir kez daha değiştiklerinde bunlar.

Fr. 90.

Fr. 92. Plutark, De Pyth. or. 392 A.

Fr. 93. Plutark, De Pyth. or. 404 D/E.
Delfi’deki bilicinin Efendisi ne konuşur ne de demek istediğini gizler ama onu bir im ile belirtir.

Fr. 94. Plutark, Sürgün Üzerine, 604 A.
Güneş ölçülerini çiğnemez; yoksa türenin hizmetçileri Erinneler onu bulup çıkarırlar.

Fr. 96.
Cesetler atılmaya gübreden daha uygundur.

Fr. 97. Plutark, An seni resp. 787 C.
Köpekler tanımadıkları herkese havlarlar.

Fr. 98.
Ruh Hades'te koku alır.

Fr. 99. Plutark, Aqu. an. ign. 957 A.
Eğer güneş olmasaydı, der Herakleitos, tüm geri kalan gök cisimleri açısından gece olurdu.

Fr. 100. Plutark, Platonik Sorular. 1007 E.
Herakleitos'a göre, güneş dönemlerin gözeticisi ve bekçisidir, tüm şeyleri getiren değişimleri ve mevsimleri tanımlar, onlara hakemlik eder ve onları gösterir ve aydınlatır.

Fr. 101.
Kendimi araştırdım.
Fr. 101a.
Gözler kulaklardan daha doğru tanıklardır.

Fr. 102.
Tanrı için tüm şeyler güzel ve iyi ve türelidir, ama insanlar kimilerini türeli ve kimileri ise türesiz saydılar.

Fr. 103. ??
Başlangıç ve son ortaktır.

Fr. 104. Proklos Alk. I, s. 117 Westerink.
Nasıl bir anlayış ya da anlıkları var? Halk ozanlarına güvenip sürüyü öğretmenleri sayarlar, ve insanların çoğunun kötü ama çok azının iyi olduğunu bilmezler.

Fr. 105.

Fr. 106.

Fr. 107. Sextus Empiricus, Mat. Krş., VII 126.
Eğer insanların dili anlayan ruhları yoksa, gözler ve kulaklar onlar için kötü tanıklardır.

Fr. 108. Stobaios III, s. 129, 3 vs.
Açıklamalarını işittiklerimden hiç biri bilgenin herşeyden ayrı olduğunu anlamayı başaramadı.

Fr. 109. Stobaios III, s. 174-180.
Aptallığı gizlemek onu açıklamaktan daha iyidir.

Fr. 110.
İnsanlar için tüm istediklerini almak iyi değildir.

Fr. 111.
Sağlığı hoş ve iyi yapan şey hastalıktır, tokluğu açlık, dinlenmeyi yorgunluk.

Fr. 112.
Ilımlı olmak en büyük üstünlüktür. Ve bilgelik gerçeği söylemek ve doğa ile uyum içinde bilgi ile davranmaktır.

Fr. 113.
Düşünme herşeye ortaktır

Fr. 114.
Kişi us ile konuşmalı ve herşeye ortak olana güvenmelidir, tıpkı bir kentin yasalarına güvenmesi gibi, ve daha da güçlü olarak. Çünkü tüm insan yasaları tek bir yasadan, tanrısal yasadan beslenirler ki, egemenliğini istediği denli genişletir ve herşey için yeterlidir ve egemen kalır.

Fr. 115.
Ruhun kendini arttıran bir logosu vardır.
(Bu alıntı Strabo tarafından Sokrates’e yüklense de, Herakleitos’a ait olması bütünüyle tutarlı görünür. 109, 112, 113 ve 116 kuşkulu görülür.)

Fr. 116.
Tüm insanlar kendilerini bilebilir ve ussal olabilirler.

Fr. 117.
Biri sarhoş olunca bir çocuk tarafından güdülür, nereye gittiğini bilmeden sendeler durur, çünkü ruhu ıslaktır.

Fr. 118.
Kuru bir ruh en bilgesi ve en iyisidir.

Fr. 119. Stobaios V, s. 925,12.
İnsanın karakteri yazgısıdır.

Fr. 120. Stobaios, Coğrafya, I 1, 6.
Sabahın ve akşamın sınırları ayı ve ayının karşıtı, parlak Zeus'un sınırıdır.

Fr. 121. Strabaios, XIV 1, 25.
Efesli her yetişkin kendini asmalı ve kenti küçüklere bırakmalıdır; çünkü Hermodoros’u, içlerinden en iyisini sürgüne gönderdiler ve buna gerekçe olarak şunları söylediler: ‘İçimizden hiç biri geri kalanlardan daha iyi olmamalıdır. Eğer böyle biri varsa, başka bir yerde ve başkaları arasında olmalıdır’.

Fr. 123. Themistios, Or. 5,69 B
Doğa gizlenmeyi sever.

Fr. 124. Theofrastus, Metafizik, 7a10-15.
En güzel dünya, Herakleitos'un dediği gibi, amaçsızca yığılmış bir çöp yığını gibidir.

Fr. 125.
Kykeon eğer karıştırılmazsa ayrılır.

Fr. 126.
Soğuk şeyler ısınır, sıcak şeyler soğur, ıslak kurur, kuru ıslanır.

Fr. 129. Diogenes Laertius VIII 6.
Mnesarküs oğlu Pisagoras herkesten daha çok araştırma yaptı, ve bu yazılardan (?) seçme yaparak kendi bilgeliğini, bir polimathi, bir aldatmaca oluşturdu.

Zaman ilk cisimsel varoluştur.

(Sextus Emp. Mat. Karşı, X. 231-2).

[ana sayfa][forum]